Ngā Kiriata

He kiriata ēnei hai whakatinana i te maramataka Māori huri noa i te motu o Aotearoa. He mātanga maramataka rātau katoa.

 

Te Maramataka Ki Roto Kura

E rua ngā kura o Te Arawa e whai ana i Te Maramataka o Te Arawa. Koinei ngā kōrero mai i ngā kaiako me ngā tumu o ngā kura e rua hai mātakitaki kia kite he pēhea tō rātau whai i te maramataka o Te Arawa mō ngā mahi katoa o te kura.

 
 

He kiriata mō Te Wharekura o Ngāti Rongomai me tā rātau e whai i te maramataka hai oranga iwi, hai oranga kura anō hoki. Ko Tukiterangi raua ko Renata Curtis. Ngā Tumuarotahi rāua o tēnei kura.

He kiriata mō ngā mahi ki te kura o Te Rangihakahaka, ki Rotorua. E whakamārama ana i tō rātau whai i te maramataka hai anga marautanga.

He tangata rongonui puta noa i Aotearoa a Rereata ka mutu he mātanga ihorei o te Maramataka.  Nō Tūhourangi me Rangitāne,  E toru tekau tau neke atu te roa o tana noho i te ao papāoho hai kairipoata, kaietita, kairingatohu me te kaikawe, e whai tūranga matua ki Te Karere o TVNZ me te whakaaturanga o Marae.  He mōhioranga ōna ki te ao reo irirangi hoki me ōna tūranga hai kairipoata, kaietita hoki ki Mana News Service me Ruia Mai.  I tupu mai a Rereata i roto i te maramataka, i rūmakina hoki tana noho i te taiao nōna e tamariki ana.  Ahakoa tēnei, kua roa e whakakore ana, e takatakahia ana, e whakahāwea ana ngā mātauranga Māori.  Koia nei te take e whakapau kaha ana a Rereata ki ngā hapori katoa ki te tuku i ōna mōhioranga.  Tēnā, whāia te hononga ipurangi kai raro iho nei mō wana kōrero.

Maru Tapsell (Waitaha, Ngāti Whakaue)

He koeke, he rangatira o tōna whānau, o tōna hapū. He mea tuku iho tēnei tikanga te maramataka i ōna kuia me ōna koroua ki a ia nōna e tamariki ana. I whakatupuria a ia i runga i tētehi pāmu mai i Te Puke ki Maketū ka mutu he wāhi mahinga kai, hauhake kai, hī ika i whai ai i te maramataka hai oranga mō rātau. I te tau 2017 i tū tētehi hui Maramataka o Te Arawa ki te marae o Tarewa Pounamu, i konā a Maru i tuku kōrero mō te hitoria o Te Arawa e pā ana ki te maramataka. Tēnā whāia te hononga ipuranga kai raro iho nei mō wāna kōrero.

Robert McGowan

He kaimahi mā Te Papa Atawhai ka mutu ko ia te Amo Aratū mā Ngā Whenua Rāhui. Ko wāna tūranga i tēnei wā he kaiwhakahaere mō te Mātauranga Kura Taiao Fund i whakatū kia whakatūturu ai te mātauranga Māori e hāngai ana ki te rerenga rauropi ka mutu e tuku tonu ngā mātaruanga ki ngā reanga hou. He tangata whai mana a Rob puta noa i te motu mō wāna mahi whakarauora i te kaupapa o te rongoā Māori ki Aotearoa nei. Ko ia te kaituhi o te pukapuka ko Rongoā Māori - A practical guide to Traditional Māori Medicine” (2009) I te wānanga Te Arawa Maramatakai te tau 2017 i tū ki Tārewa Pounamu, i tuku a Robert i tētehi kōrero mō mātaranga Māori e hāngai ana ki te taiao, me pēhea hoki te tuku Māori iho ka mutu me aha tātau i tēnei ao. Tēnā whāia te hononga ipurangi kai raro iho nei.

Gareth Boyt

He kaiako - Kaupapa Taiao - Te Whare Wānanga o Awanuiarangi.

E roa ana te taukumekume wōna me te maramataka i whakahuaina e ngā tino tohunga mahi māra, ka mārama a ia tērā ka whai hua te mātauranga mā te tirotiro noaiho ki te wāhi kotahi nei. Nā tēnei māramatanga ka tupu te hiahia nui ki te ako, ki te mārama me te waihanga i tētehi Maramataka e hāngai ana ki ngā whenua e nōhia ana. E hikaka ana ki te tuku i wōna whakaaro me wāna mahi rangahau mō te Maramataka me te pēheatanga i roto i te ao mātauranga, i te oranga hoki.I te wānanga Te Arawa Maramatakai te tau 2017 i tū ki Tarewa Pounamu, i tuku a Gareth i tētehi kōrero mō te Maramataka me te Rongoā Māori - me pēhea te whakaaweawe o te Maramataka me te whakamahi i te rongoā. Tēnā whāia te hononga ipurangi kai raro iho nei.

Taratoa Ratema

E kaingākaunuitia ana tēnei mea te rongoā e Taratoa, e whai wāhi ai ia me tōna whānau ki te whakahaere wānanga ki tō rātau kāinga. Kua tupu haere ngā wānanga i runga i ngā pā Ngāti Rangiteaorere, Ngāti Uenukukōpako me Ngāti Te Roro o te rangi. Nā wāna mahi i roto i ngā kaupapa hauora, taiohi, toko i te ora, wananga me ngā whare herehere, i kitea he matainaina nui kia hoatu ki te iwi ngā taputapu e ora ai rātau i te ao. I te wānanga Te Arawa Maramatakai te tau 2017 i tū ki Tārewa Pounamu, i tuku a Taratoa i tētehi kōrero mō te Maramataka me te Rongoā Māori - me pēhea te whakaaweawe o te Maramataka me te whakamahi i te rongoā. Tēnā whāia te hononga ipurangi kai raro iho nei.